In het kort

De hemelhelderheid is een maat voor hoe donker het 's nachts is. Het betreft de luminantie (lichtsterkte per oppervlakte eenheid) in het punt aan de hemel als je recht omhoog kijkt (het zogenaamde Zenit). Vooral door de hoeveelheid kunstmatige verlichting kan de luminantie sterk varieren in Nederland. In deze kaart ziet u de berekende hemelhelderheid, uitgedrukt in millicandela per m² voor een onbewolkte nacht.

N.B. In de berekening zijn alleen Nederlandse bronnen meegenomen. Bronnen uit het buitenland ontbreken. Hierdoor is de berekende hemelhelderheid in de grensstreek waarschijnlijk een onderschatting van de werkelijke hemelhelderheid.

Over de kaart

Deze kaart is gemaakt met behulp van het IPOLicht model. In dit model wordt met behulp van afstand-luminantietabellen de ruimtelijke variatie in hemelhelderheid berekend, waarbij als invoer GIS bestanden worden gebruikt met de ligging van verschillende typen landgebruik die lichtemissie kunnen veroorzaken. Sinds kort is het met dit model ook mogelijk de hemelhelderheid bij een bewolkte hemel te berekenen (zie RIVM, of dGm^R). De volgende typen landgebruik zijn als invoer gebruikt:

• Snelwegen/Hoofdwegen (Openstreetmap / RWS voor informatie over het tijdstip van verlichting van snelwegen)
• Bedrijventerreinen/Industrie (landgebruik volgens CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek)-Bodemstatistiek) - Woongebieden (landgebruik volgens CBS-Bodemstatistiek)
• Kassen met verschillende typen gewas (CBS-Bodemstatistiek / ISS foto’s voor informatie over welke kassen “aan” staan)
• Sportterreinen – tennis/atletiek/paardenbak/sportpark/veldsporten (CBS-Bodemstatistiek / AccomodatieMonitorSport – Mulierinstituut)

Voor ieder type landgebruik zijn default waarden aangenomen voor armatuur en lichtsterkte. Er zijn vier scenario’s doorgerekend. Voor het scenario “nacht zonder bewolking” zijn de sportvelden niet meegenomen, omdat is aangenomen dat er in de nacht geen sport wordt bedreven en dat de verlichting dan uit staat. De afscherming van kassen is op 74% gezet, conform het Activiteitenbesluit. Een groot deel van de snelwegen is niet verlicht in dit scenario. Er is uitgegaan van een heldere hemel zonder bewolking en zonder maanlicht.

Meer weten?

Meer informatie over de waarde van donkerte en het beperken van lichthinder is te vinden op de website van de Platform Lichthinder. Deze kaart is gemaakt met behulp van de rekentool IPOLicht, door het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) binnen het onderwerp Nachtelijke Verlichting. Op de pagina nachtelijk licht van de Atlas Leefomgeving vindt u meer informatie over nachtelijke verlichting.

Kaartgegevens

De bronhouder van deze kaart is Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Bekijk de metadata voor de contactgegevens en de technische beschrijving van de kaart.