Foto van Amsterdamse gracht

Het thema van de EU Europese unie (Europese unie) GreenWeek (21-25 mei) is dit jaar Groene steden voor een groenere toekomst. Utrecht is op Pinkstermaandag 21 mei de gaststad voor de opening van de EU GreenWeek.

Net als vele andere Europese steden groeit Utrecht sterk. Dit biedt uitdagingen. Hoe zorg je dat een stad een fijne en gezonde plek is om te leven, te wonen en te werken? En hoe pak je uitdagingen als klimaatverandering, luchtvervuiling en grondstoffenschaarste aan? De gemeente Utrecht en het Planbureau voor de Leefomgeving stelden, ter gelegenheid van de officiële opening van de EU GreenWeek 2018 op 21 mei, samen een gevarieerd programma (pdf: 581 KB) samen waarbij bezoekers kunnen leren en ervaren hoe Utrecht werkt aan een groene en gezonde stad waar iedereen van kan profiteren.

Groen en gezond in de stad

De EU GreenWeek start 's ochtends in het Knoop-gebouw met interviews met onder andere Eurocommissaris Karmenu Vella, staatssecretaris Stientje van Veldhoven voor Infrastructuur en Waterstaat, hoofd United Nations Environment Programma Erik Soliem, en burgemeester Jan van Zanen. Verder staat een ronde tafelsessie met burgemeesters over het samen vergroenen van steden op het programma.

In een aantal seminars gaan deskundigen vervolgens in op vragen als hoe je natuur integreert in de Europese stad van de toekomst, hoe je geld kunt verdienen met op de natuur gebaseerde oplossingen, en welke kansen de natuur biedt als oplossing voor stedelijke uitdagingen. Ook wordt een tipje van de sluier opgelicht van de Green Benefit Planner. Momenteel ontwikkelt RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) deze innovatieve tool, die beleidsmakers, stedenbouwkundigen en planologen moet helpen om de voordelen van bomen, parken en waterwegen mee te nemen in stedelijke plannen en deze voordelen financieel te beoordelen. Meer informatie en een aanmeldlink staan op EU Greenweek.

Waarden van groen en blauw in de stad

Binnenkort brengt het RIVM de rapportage ‘Natural Capital Model: Technical documentation of the quantification, mapping and monetary valuation of urban ecosystem services' uit. In opdracht van het ministerie van LNV heeft het RIVM in het kader van de City Deal: Waarden van groen en blauw in de stad onderzocht hoe de beschikbare tools voor het waarderen van stedelijk groen en blauw kunnen worden verbeterd en uitgebreid. Het huidige online rekeninstrument TEEBstad heeft namelijk beperkingen en de bruikbaarheid kan worden verbeterd.

Groen en water kunnen de luchtkwaliteit, geluid, hittestress en biodiversiteit positief beïnvloeden. En daarmee ook de gezondheid van de inwoners van een stad. Weten wat de baten van groen en blauw zijn, maakt voor gemeenten en hun inwoners duidelijk hoe natuurlijk kapitaal kan bijdragen aan een duurzame en gezonde stad. In de rapportage heeft het RIVM een aantal ruimtelijke modellen ontwikkeld waarmee de waarde van groen en blauw ruimtelijk kan worden berekend. Deze modellen kunnen als basis worden gebruikt voor de Green Benefit Planner. De eerste demoversie van de Green Benefit Planner is in ontwikkeling. Op basis van de rapportage verschijnt binnenkort een aantal kaarten op de Atlas Natuurlijk Kapitaal die de baten van groen en blauw uitgedrukt in euro's in de stedelijke omgeving inzichtelijk maken. Houd de Atlas Natuurlijk Kapitaal dus in de gaten!

Atlas-kaarten bieden aanknopingspunten voor beleid

Tot die tijd bieden een aantal huidige kaarten op de Atlas Natuurlijk Kapitaal ook aanknopingspunten om de waarden van groen en blauw mee te nemen in beleid. Dichtbebouwde gebieden worden extra verhit tijdens hete zomerperioden. Dit zogeheten stedelijk hitte-eiland-effect zorgt ervoor dat de luchttemperatuur 's nachts niet daalt, waardoor gevoelige bevolkingsgroepen (baby's, kinderen en ouderen) gezondheidseffecten kunnen ondervinden. De kaart Stedelijk hitte-eiland effect in Nederland maakt deze hitte-effecten visueel inzichtelijk. Het is waardevol om te weten waar de grootste overlast plaatsvindt om maatregelen te kunnen nemen.

snapshot verkoelend effect

Vegetatie en water kunnen zorgen voor verkoeling. De kaart Verkoelend effect van groen en blauw  laat zien waar nu geschikte vegetatie aanwezig is. En dan is er nog de groenkaart die een beeld geeft waar het groen is in Nederland en die alle bomen, struiken en lage vegetatie zoals gras weergeeft. Misschien vormen deze kaarten wel de aanzet tot een gesprek over het aandeel groen in uw buurt!

Leadfoto: Pixabay