Maatschappelijke opgave

Maatschappelijke opgave

Landbouw is een intensieve vorm van landgebruik met veel effecten op de natuurlijke omgeving. De bodem wordt intensief bewerkt (geploegd, geëgd, geëgaliseerd, etc.), waarvoor veel fossiele brandstof nodig is. Door bodembewerking en gebruik van fossiele brandstoffen daarbij, komt veel koolstofdioxide vrij. Koolstofdioxide is een van de broeikasgassen die zorgen voor opwarming van de aarde. Bovendien kan door bodembewerking en ontwatering veel organische stof uit de bodem verdwijnen, wat effecten heeft op de bodemvruchtbaarheid.

Er zijn verschillende mogelijkheden om de negatieve gevolgen van klimaatverandering tegen te gaan. Een van de maatregelen die de landbouw kan nemen, is het opslaan van meer koolstof in de landbouwbodem. Dit kan door het organische stofgehalte (hier zit ongeveer 50% koolstof in) in de bodem te verhogen. Een hoger organisch stofgehalte is gunstig voor het vochthoudend vermogen van de bodem, de bodemvruchtbaarheid en voor het bodemleven. Het organische stofgehalte is belangrijk voor een goede groei van gewassen en is daarmee direct van belang voor de boer. Het organische stofgehalte is te verhogen met verschillende maatregelen, zoals bemesten met gewasresten, het gebruik van groenbemesters en het niet scheuren van grasland.

Meer informatie

Aanbevelingen

Aanbevelingen

Het organische stofgehalte is een goede indicator voor duurzaam bodemkoolstofbeheer. Het bestaat voor de helft uit koolstof. Maatregelen die gunstig zijn voor het organische stofgehalte in de bodem zijn dus ook goed voor de koolstofvastlegging. Vooral in landbouwgronden op zandgrond kan het organische stofgehalte worden verhoogd.

Maatregelen die kunnen worden toegepast om het organische stofgehalte te verhogen zijn onder andere geen grondbewerking, niet-kerende bodembewerking, achterlaten gewasresten, niet scheuren van grasland en groenbemesting.

Om de bodemkoolstofopslag te vergroten is een mix van maatregelen het meest effectief. Goede voorbeelden zijn weinig omploegen, terugbrengen van gewasresten in de bodem, dierlijke mest injecteren, geschikte rotaties van gewassen en bodemleven stimuleren.

Meer informatie

Beleid

Beleid

Overheden werken aan een beleid voor duurzaam bodemgebruik. Er zijn geen wetten of richtlijnen die specifieke normen stellen aan het organische stofgehalte van de bodem. Wel is er de Europese Bodemstrategie. De Europese Bodemstrategie heeft als doel bescherming en duurzaam gebruik van de bodem in Europa. Om dit te bereiken richt het zich op het tegengaan van bedreigingen voor de bodem, zoals verontreiniging, erosie, verzilting, verdichting en afdekking van de bodem.

Ook het pas herziene Gemeenschappelijk Landbouw Beleid bevat onderdelen gericht op het behoud van de duurzame bodem.

Meer informatie

Uitgelicht

Uitgelicht

Praktijknetwerk voor Niet-Kerende Grondbewerking (NKG)

In een praktijknetwerk voor Niet-Kerende Grondbewerking (NKG) is onder andere inzicht verkregen in de wijze waarop in het bouwplan rekening kan worden gehouden met koolstofvastlegging. Helaas blijft daarbij gebruik van chemische middelen soms nodig om ongewenste vegetatie te beperken.

Kringloopboeren

De laatste jaren zijn groepen boeren verspreid door het land bezig geweest als zogenaamde ‘Kringloopboeren'. In 2013 zijn Land- en Tuinbouw Organisatie (LTO), Waterschap Rijn en IJssel en ForFarmers Hendrix gestart met het project Vruchtbare Kringloop in de Achterhoek en Liemers. Dit project is er op gericht om agrarische ondernemers te inspireren en faciliteren in het creëren en benutten van kansen om hun bedrijven verder te verduurzamen en ‘toekomstproof' te maken wat betreft bedrijfsresultaten, milieukwaliteit, waterbeheer en bodemvruchtbaarheid. Meer dan 250 melkveehouders vullen samen met hun adviseur de KringloopWijzer in, met als doel om zo goed mogelijk te produceren met zo weinig mogelijk toevoer van mineralen van buiten het bedrijf.

Meer informatie

Kaarten

Kaarten